Γράφει η Βασιλική Μπενέκη
Η Κοινωνική Λειτουργός
Του Κέντρου Κοινότητας Βραγκιανών
Του δήμου Αργιθέας
Η έμφυλη βία είναι ένας γενικός όρος που περικλείει κάθε διάκριση ή βλαπτική συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον κάποιου προσώπου και συμβαίνει εξαιτίας του (πραγματικού ή θεωρούμενου) κοινωνικού του φύλου ή σεξουαλικού του προσανατολισμού.
Οι άνδρες εφαρμόζουν την έμφυλη βία για να χειραγωγούν και να κακομεταχειρίζονται τις γυναίκες υποτιμώντας τις ικανότητες τους σχετικά με την άντληση ικανοποίησης τους σε ατομικό, σχεσιακό και συλλογικό επίπεδο. Όμως, κάθε άτομο, ανεξαρτήτως φύλου, είναι φορέας δικαιωμάτων ,όπως αυτά της ισότητας, της ελευθερίας, του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας , της ασφάλειας, και του σεβασμού της ανθρώπινης ζωής.
Σύμφωνα με μελέτες οι άνδρες τυγχάνουν ευρύτερης προστασίας εις βάρος των γυναικών στο παγκόσμιο κατεστημένο καθότι η ευρύτερη οικονομική, κοινωνική και πολιτική δύναμή τους συγκλίνει στο να τους προστατεύει περισσότερο σε σχέση με τις γυναίκες.
Εξάλλου, η πρόσβαση των γυναικών σε οικονομικούς πόρους και σε πολιτική και κοινωνική δύναμη, συνήθως είναι δυσανάλογη σε σχέση με τους άνδρες.
Επιπλέον, η έμφυλη βία κατά των γυναικών είναι ένα παγκόσμιο κοινωνικό φαινόμενο με ποικίλα πολιτιστικά υπόβαθρα και ενισχυτικές τάσεις που συμβάλλει συχνά σε βαρύ ψυχικό και κοινωνικό κόστος .
Σύμφωνα με μελέτες υφίσταται άμεση σχέση μεταξύ της κατάθλιψης, της κακομεταχείρισης και της στάσης έναντι της έμφυλης βίας στις ηλικιωμένες γυναίκες. Η κατάθλιψη αυτή συνδέεται με την κακομεταχείριση αλλά όχι με την αποδοχή της βίας. Ειδικότερα το 40% των ηλικιωμένων γυναικών που υπέστησαν συντροφική βία παρουσίασε συμπτώματα κατάθλιψης ενώ το 20% είχε υποβληθεί σε κακοποίηση στο πλαίσιο της συζυγικής σχέσης.
Η έμφυλη βία είναι ζήτημα στο οποίο υποβάλλονται καθημερινά πολλοί άνθρωποι παγκοσμίως, κυρίως γυναίκες, και γενικά ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ενώ συναντάται τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια σφαίρα. Επιπλέον, διαφοροποιείται από άλλες μορφές βίας, καθώς προκύπτει από την κοινωνική , επαγγελματική, και οικονομική ανισότητα ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες.
Ιδιαίτερα στον τομέα των προσφύγων γυναικών- θυμάτων, η έμφυλη βία διευρύνεται περαιτέρω. Οι εμπειρίες των προσφύγων δεν είναι ανεξάρτητες από το φύλο όπου οι γυναίκες αποτελούν ιδιαίτερα ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που βιώνουν την έμφυλη βία καθόλη την διάρκεια της προσφυγικής ζωής. Πολλές φορές οι ίδιες οι πρόσφυγες δεν είναι ενημερωμένες για τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.
Αλλά και πέρα από τον τομέα των προσφύγων γυναικών και στο χώρο του αθλητισμού τον τελευταίο μισό χρόνο όπως δημοσιεύτηκε από τα Μ.Μ.Ε. είναι γενικά αντικειμενική πραγματικότητα η σεξουαλική παρενόχληση των αθλητριών. Ειδικότερα, συγκεκριμένη καταγγελία για παρενόχληση, πυροδότησε άλλες καταγγελίες στο χώρο του ευρύτερου αθλητισμού .Σε ορισμένες περιπτώσεις, αν και περιορισμένες, οι αρθρογράφοι εφημερίδων έλαβαν σαφή τοποθέτηση υπέρ της συγκεκριμένης αθλήτριας. Και , όμως, η πλειονότητα του τύπου εστίασε κυρίως σε περιγραφή του συγκεκριμένου συμβάντος και σε μια απόπειρα να εκθέσει τις διαφορετικές απόψεις.
Σε ο,τι αφορά την διαχείριση του προβλήματος της έμφυλης βίας, τα άτυπα δίκτυα υποστήριξης γυναικών όπως η οικογένεια, διαδραματίζουν πρωτεύοντα ρόλο .Ειδικότερα, η γυναίκα μέσα από την οικογένεια μπορεί να αποκομίσει κατανόηση, ζεστασιά και συζήτηση. Ο σύζυγος της οφείλει να την ενισχύει και στην καθημερινή ρουτίνα, αμβλύνοντας το burn – out (επαγγελματική εξουθένωση) στο οποίο μπορεί να υποπέσει. Ο ίδιος οφείλει να είναι ένα ήσυχο και απάνεμο λιμάνι καταφυγής για τις αντιξοότητες της ζωής.
Αλλά και πέρα από την οικογένεια, το σχολείο οφείλει να γαλουχεί τα αγόρια με κοινωνικές αξίες και αρχές όπως αυτές της ισότητας, του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Επίσης, να ενημερώνει τις γυναίκες για τα ατομικά τους δικαιώματα, και να αντιτάσσεται στα κοινωνικά στερεότυπα που θέλουν την γυναίκα κατώτερη από τον άνδρα, συμβάλλοντας σε περαιτέρω πρόληψη του φαινομένου.
Πέρα από την οικογένεια, τα τυπικά κοινωνικά δίκτυα υποστήριξής όπως οι αστυνομικές αρχές, συμβάλλουν στην περαιτέρω άμβλυνση του φαινομένου. Ειδικότερα, οι αστυνομικές αρχές οφείλουν να κινητοποιούν τις γυναίκες για να προβούν σε καταγγελίες περιστατικών βίας.
Επίσης, οι ειδικοί επιστήμονες χρειάζεται να διεξάγουν ημερίδες ευαισθητοποίησης- ενημέρωσης για το πρόβλημα. Ιδιαίτερα, οι κοινωνικοί λειτουργοί δύνανται να συνεργάζονται με τα θύματα, τις υπάρχουσες δομές και την τοπική κοινωνία για την περιστολή του φαινομένου. Οφείλουν να ενθαρρύνουν τις γυναίκες και όσους γνωρίζουν κάτι να σπάσουν την σιωπή τους και να προβούν στην γνωστοποίηση του. Έτσι, οι γυναίκες – θύματα θα ξεπεράσουν αισθήματα φόβου, ντροπής και ενοχής και σε συνεργασία με τις υπάρχουσες δομές θα δημιουργηθεί η κατάλληλη κοινωνική μέριμνα για την αντιμετώπισή του.
