Τα τελευταία χρόνια ο δήμος Αργιθέας, σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ και την ΙΜΘΦ (εποπτευόμενα ΝΠΔΔ) επιχείρησε να καταγράψει και να αναδείξει το Θρησκευτικό πολιτιστικό απόθεμα της περιοχής. Δεν αρκεί όμως η καταγραφή αν δεν υπάρξει συντήρηση και ανάδειξη… μια εικόνα με ιστορία.
Ο εικονογραφικός τύπος της Ζωοδόχου Πηγής ακολουθεί την παράδοση της εφέστιας εικόνας στο ομώνυμο ιερό χριστιανικό αγίασμα, Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί ή Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα, που βρίσκεται στη Κωνσταντινούπολη έξω από τη δυτική πύλη της Σηλυβρίας[1].
Στο εικονογραφικό αυτό θέμα[2], δεσπόζει η Θεοτόκος Βρεφοκρατούσα, μέσα σε δεξαμενή σε μορφή λεκάνης που στηρίζεται σε υποστάτη κατά τον τύπο της κολυμβήθρας. Στο φόντο παρίστανται τα τείχη της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ στο κάτω μέρος του θέματος, απεικονίζεται σταυρόσχημη δεξαμενή με μαρμάρινα θωράκια που φέρουν ανάγλυφο διάκοσμο, όπου διακρίνονται επτά ιχθείς (σύμφωνα με την παράδοση[3]) και τριγύρω βασιλείς, άρχοντες, αρχιερείς και πλήθος κόσμου να περιστοιχίζουν την Υπεραγία Θεοτόκο ζητώντας τη βοήθειά της, ενώ ασθενείς, σε πρώτο πλάνο, μπροστά από την δεξαμενή, λούονται ή πίνουν από το νερό της πηγής προς ίαση.
Διακρίνεται έτσι το θεολογικό περιεχόμενο του εικονογραφικού τύπου της Θεοτόκου ως Ζωοδόχου Πηγή, που με την Ενανθρώπηση του Λόγου καθίσταται πηγή.
Φέρει χρονολόγηση:1839 και ανήκει τεχνοτροπικά στο ύφος των φορητών που κυριαρχούν στην ευρύτερη περιοχή των Αγράφων και του θεσσαλικού κάμπου των αρχών το 19ου αι., λαϊκότροπη και δυτικότροπη – απόδοση τρίτης διάστασης, μίμηση αναγεννησιακών προτύπων.
[1] Σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο, τοποθετείται στις αρχές του 6ου αιώνα και αναφέρεται στον Ιουστινιανό. Ο Ιουστινιανός κυνηγούσε σ’ ένα θαυμάσιο τοπίο με πολύ πράσινο, νερά και δένδρα. Εκεί, σαν σε όραμα, είδε ένα μικρό παρεκκλήσι, πλήθος λαού και έναν ιερέα μπροστά σε μια πηγή. «Είναι η πηγή των θαυμάτων» του είπαν. Και έχτισε εκεί μοναστήρι με υλικά που περίσσεψαν από την Αγιά Σοφιά. Ο Ι. Κεδρηνός αναφέρει ότι χτίστηκε το 560 μ.Χ.
[2] Ο εικονογραφικός τύπος της Ζωοδόχου πηγής της εν λόγω εικόνας, ακολουθεί το πρότυπο της Ιεράς εικόνας της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πηγής, στο ιερό αγίασμα, Ζωοδόχος Πηγή του Μπαλουκλί της οποίας η ανεύρεση, τοποθετείται το 1827.
[3] Ένας καλόγερος, λέει η παράδοση, καθόταν δίπλα στην πηγή και τηγάνιζε ψάρια, όταν ένας επισκέπτης τον ενημέρωσε πως η Πόλη πάρθηκε. «Αποκλείεται», είπε ο καλόγερος «Αποκλείεται να πάρθηκε η Πόλη». «Αν αυτά τα ψάρια ζωντανέψουν και πέσουν στο νερό ξανά, τότε μόνο θα το πιστέψω.» είπε πάλι ο καλόγερος και πριν τελειώσει τον λόγο του τα ψάρια πήδησαν από το τηγάνι μέσα στην Πηγή και πήραν ζωή. Μπαλουκλί ονομάστηκε από τότε η πηγή και το μοναστήρι, αφού έκτοτε τα ψάρια, τα μπαλίκια, κολυμπούν μέσα στο νερό της.
ΠΡΙΝ TO ΣΕΙΣΜΟ
ΜΕΤΑ ΤΟ ΣΕΙΣΜΟ
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ
