Ανατολική Αργιθέα

Γενικά στοιχεία.

Ήρεμο και γραφικό χωριό της Αργιθέας. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της Π.Ε. Καρδίτσας και υπάγεται στο Δήμο Αργιθέας. Απέχει75 χλμ. .από την Καρδίτσα. Το χωριό έχει κτισθεί σε μια πλαγιά κάτω από τους πρόποδες του βουνού Κουκουρέλος σε υψόμετρο 1050 μ. και η έκτασή του υπολογίζεται σε 5-6 χιλιάδες τ.μ. . Το πότε ακριβώς ιδρύθηκαν τα Κουμπουριανά δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε. Με βάση το όνομά τους, τα Κουμπουριανά ιδρύθηκαν πριν από την εισβολή των Οθωμανών στη Δυτική Θεσσαλία (1395/1396). Επομένως είναι ένας από τους πολλούς θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης βυζαντινής εποχής. Το χωριό πολύ παλιότερα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των γεροντότερων, είχε 700 οικογένειες και δύο μεγάλους συνοικισμούς. Την Άνω χώρα και την Κάτω χώρα. Στη σημερινή του θέση το χωριό μεταφέρθηκε το 1767 περίπου μετά την καταστροφή του από τους κατακτητές. Φαίνεται ότι ο οικισμός αποτελούνταν από δύο συνοικίες, όπως αναφέρεται και στο ιερολυμιτικό κατάστιχο του 1659. Οι κάτοικοι αυτής της συνοικίας καλλιεργούσαν δημητριακά και λινάρι, είχαν καρυδιές και αμπέλια και εξέτρεφαν μελίσσια. Πρόβατα δεν αναφέρονται. Τα Κουμπουριανά (τα τοπωνύμια με κατάληξη - ιανά είναι τα αρχαιότερα στον ελληνικό χώρο) τοποθετούνται απέναντι ακριβώς από την ιστορική μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας, και αποτελούνταν από πολλούς οικισμούς Κάτω Xώρα, Σταυρός, Κοζιοκάρι ή Δάφνη, Τσοκαρίσι, Κρανιά, Μαγούλα, Παλαιοκοπράκι, Δραγώι, Ραγάζι, Σπιτάκια Τζελίνη, Κώστη, Καραλή, Καστανιές, Τσαρλή, Πουρί. Ο οικισμός Μεζίλον, σημερινό Δροσάτο, ανήκε, πριν γίνει ξεχωριστή κοινότητα, στα Κουμπουριανά.

Ιστορικά στοιχεία

Το Χωριό ιδρύθηκε πριν από την εισβολή των Οθωμανών στη Δυτική Θεσσαλία(1395/1396) και ήταν ένας από τους πολλούς θεσσαλικούς οικισμούς της ύστερης βυζαντινής εποχής. Στην οθωμανική απογραφή του 1454/1455, μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, τα Κουμπουριανά ως βυζαντινός οικισμός αναφέρεται δύο φορές με την ονομασία «Κομοριανά». Η σημερινή ονομασία του Χωριού Κουμπουριανά προήλθε, σύμφωνα με την παράδοση, από το κουμπούρι, το μικρό φορητό όπλο, που έφεραν οι κάτοικοι, για να πολεμούν διαρκώς τους εκάστοτε επιδρομείς. Μετά την απελευθέρωση και προσάρτηση της Θεσσαλίας το 1881 τα Κουμπουριανά ήταν η έδρα του Δήμου Αργιθέας διότι ήταν στο κέντρο και γεωγραφικά των 24 χωριών της Αργιθέας. Στην έδρα του δήμου υπήρχαν υπηρεσίες όπως Ειρηνοδικείο, Υποδιοίκηση Χωροφυλακής, Ταχυδρομείο, Αγρονομείο, και κέντρο βουλευτικών και δημαρχιακών εκλογών.

Ο Δήμος σχηματίστηκε με το Β.Δ. της 31ης Μαρτίου 1883 (ΦΕΚ 126) «περί της εις δήμους διαιρέσεως της εν τω νομώ Τρικάλων επαρχίας Καρδίτσας» Β' τάξη με πληθυσμό 4888 κατοίκους και έδρα Κουμπουριανά. Το έμβλημα που καθορίστηκε με Β.Δ. της 30ης Σεπτεμβρίου 1883 (ΦΕΚ 419/σελ.2357), «(ινα) η σφραγίς του δήμου Αργιθέας εν τω μέσω μεν «νέον εν χιτώνι βραχείαν έχοντα εν μεν τη δεξιά φιάλην, εν δε τη αριστερά ακόντιον ιστάμενον εν κατατομή προς αριστερά» κύκλωθεν δε τας λέξεις «Δήμος Αργιθέας». Ο νέος προς συμβολισμό του Αργίθεου.) Τα Κουμπουριανά επονομάσθηκαν ως «Βυζάντιο των Αγράφων», εξαιτίας των πολλών βυζαντινών ιερών ναών και μονών τους.

Αξιοθέατα του Χωριού Στο χωριό λειτουργεί Λαογραφικό Σπίτι (Μουσείο), στο οποίο εκτίθενται συλλογές παραδοσιακών οικιακών σκευών, ενδυμασιών, και αγροτικών εργαλείων κ.λπ.. Σώζονται σήμερα πολλά παλαιά πέτρινα σπίτια που κτίστηκαν πριν από 150-200 χρόνια. Μνημεία θρησκευτικού τουρισμού αποτελούν οι δύο ιερές μονές του χωριού: η μονή της Παναγίας Σπηλιώτισσας και η μονή της Παναγίας Κώστη, αμφότερες κτίσματα του 17ου και 18ου αιώνα αντιστοίχως, με πλούσιο μεταβυζαντινό εικονογραφικό διάκοσμο. Άνωθεν της μονής της Παναγίας Σπηλιώτισσας και σε απόσταση 200 μ. σώζεται το «Ταμπούρι του Καραϊσκάκη». Η πρόσβαση στο μνημείο είναι δύσκολή διότι το μονοπάτι δεν έχει συντηρηθεί.

Απασχόληση κατοίκων. Το χωριό πολύ παλιότερα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των γεροντότερων, είχε 700 οικογένειες και δύο μεγάλους συνοικισμούς, Την Άνω χώρα και την Κάτω χώρα. Στη σημερινή του θέση το χωριό μεταφέρθηκε το 1767 περίπου μετά την καταστροφή του από τους κατακτητές. Οι κάτοικοι σε παλιότερες εποχές καλλιεργούσαν δημητριακά, αμπέλια και λινάρι, εξέτρεφαν μελίσσια και ασχολούνταν και με την κτηνοτροφία. Σήμερα οι κάτοικοι είναι λίγοι και απασχολούνται με γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες κυρίως από την Άνοιξη έως το Φθινόπωρο. Το Χειμώνα μένουν ελάχιστοι κάτοικοι και κατεβαίνουν λόγω κακοκαιρίας στα πεδινά χωριά του Δήμου Μουζακίου.

Πανηγύρια: Το χωριό πανηγυρίζει την 6η Αυγούστου στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, και την 8η Σεπτεμβρίου, στην εορτή της Γεννήσεως της Θεοτόκου της μονής Κώστη.

Διαμονή- Διαδρομές: Στο χωριό λειτουργεί ως ξενώνας το σπίτι του Συλλόγου με 6 κλίνες από αρχές Μαΐου έως τέλος Σεπτεμβρίου (κ .Δημήτριος Κίσσας, .τηλ.: 6977625201). Στον οικισμό Ραγάζια λειτουργεί, επίσης, εστιατόριο με ενοικιαζόμενα δωμάτια και με παραδοσιακά φαγητά (κ.Βάιος Ποζιός, τηλ.:24450-32020, 6979728262). Στο χωριό λειτουργεί και καφενείο. Η ανάβαση στις κορυφές του χωριού (υψομέτρου 1400-1700 μ.) στην Αγία Παρασκευή, στον Προφήτη Ηλία, στο Σημείο, στο Κουρκούλη, στα Καικιά και σε άλλες τοποθεσίες αποζημιώνει τους επισκέπτες λόγω της εντυπωσιακής θέας και των ανεπανάληπτων τοπίων.