Ανθηρό (Μπουκοβίτσα)

Το Ανθηρό είναι έδρα του Δήμου Αργιθέας, χτισμένο σε 900 μ. υψ. Σ’αυτό υπάγονται οι οικισμοί της Μεταμόρφωσης (Κατουσίου), Λαγκαδίου και Αγορασιάς. Απέχει από την Καρδίτσα 75 χλμ., από το Μουζάκι 50 χλμ.

Ο πληθυσμός του Ανθηρού αποτελείται από 350 άτομα το χειμώνα και 1.500 περίπου άτομα το καλοκαίρι. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού αντλούν το εισόδημά τους από αγροτικές εργασίες, την κτηνοτροφία, τη μελισσοκομία, τη μεταποίηση ξύλου, άλλοι είναι οικοδόμοι και κάποιοι συνταξιούχοι και ορισμένοι διατηρούν εποχιακά καταστήματα.

Σημεία με ιδιαίτερη θέα είναι οι κορυφές των βουνών, Τσιούκα και Πηγάδι. Και επίσης οι κορυφές «Ρήγα» και «Γιακαντή» η κορυφή «Πουλημένος», η κορυφή «Καυκί» και η κορυφή «Λούτσα». Στο Ανθηρό υπάρχουν και δύο σπήλαια: της Κλεφτόβρυσης και του Σταυρού.

Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρχε μεγάλο ακμάζον χωριό στην ίδια θέση, γεγονός που μαρτυρούν τα ερείπια των σπιτιών που βρέθηκαν στις αρχές του αιώνα (η βρύση στο κέντρο του χωριού, οι δύο ερειπωμένες εκκλησίες, καθώς και η Μονή Κατουσίου). Τα παλιότερα σπίτια του χωριού, διώροφα πετρόκτιστα γύρω στα 1910, από τα οποία διατηρούνται σε καλή κατάσταση τρία, χτίστηκαν από Ηπειρώτες μαστόρους.

Το Ανθηρό αναφέρεται στην απογραφή των Οθωμανών του 1454/1455, ως Bokovic. Το νεμόταν εξ αδιαιρέτου οι Αμπτουλλάχ και Γιουσούφ, υιοί του Αλή, των οποίων ήταν τιμάριο. Ο πληθυσμός του ανερχόταν σε 62 οικογένειες, περίπου 321 άτομα. Καλλιεργούσαν δημητριακά, διατηρούσαν αμπέλια, καρυδιές, οπωροφόρα δέντρα και κήπους και εξέτρεφαν πρόβατα και μελίσσια.

Ο πληθυσμός του οικισμού, το 1454/55, αν υπολογίσουμε τις πλήρεις οικογένειες σε πενταμελείς, προσθέτοντας και τους 13 άγαμους ενήλικους, ανερχόταν σε :
60 οικογένειες Χ 5 μέλη = 300 άτομα. 2 οικογένειες Χ 4 μέλη = 8 άτομα.  άγαμοι ενήλικες 13 άτομα

Σύνολο: 321 άτομα

Όσον αφορά το τοπωνύμιο Μπουκοβίτσα, είναι σλαβικής προέλευσης. Μπορούμε να το ετοιμολογήσουμε από τη λέξη bukovo, η οποία σημαίνει οξυά, και την υποκοριστική κατάληξη –ίτσα. Επομένως είναι οικισμός της ύστερης βυζαντινής εποχής.

H αρχαιότερη από τις ελληνικές πηγές, στις οποίες αναφέρεται ο οικισμός, είναι η ανέκδοτη πρόθεση 37 της Μονής του Δουσίκου, του έτους 1530. Στα φύλλα 202α-202β, αναφέρονται 70 αφιερωτές από την Μπουκοβίτζα. Από αυτούς, οι 46 είναι άνδρες και οι 24 γυναίκες.

Η επόμενη μνεία του οικισμού γίνεται στην πρόθεση 39 της Μονής του Δουσίκου, η οποία ανάγεται στον 16^ο/ 17^ο αιώνα. Στο φ.51 α της, μνημονεύονται οκτώ αφιερωτές της αρχικής γραφής και δύο αφιερωτές μεταγενέστερης γραφής, από τη Μπουκοβίτζα. Τα ονόματά τους είναι τα εξής: Δημήτριος, Ιωάννης ιερέας, Ρίζος ιερέας, Χρήστος ιερέας, Σεραφείμ μοναχός, Δέσπω, Ξάνθω, Ρόιδω (της αρχικής) και Ιωνάς μοναχός, Θανάσω< Αθανασία (της μεταγενέστερης).

Η τελευταία μνεία του οικισμού, για την περίοδο που εξετάζουμε, γίνεται στην πρόθεση 215 της Μονής του Βαρλαάμ των Μετεώρων. Στη σελίδα 107 της πρόθεσης, αναφέρεται ένας αφιερωτής του 1613/14, η Χάδω, με επτά μεταγενέστερης εποχής, τους Γεώργιο Προσκυνητή, Δήμο, Κώνστα, Στέργιο, Αγύρω, Λάπρω και Χάιδω. Στην πρόθεση αυτή, ο οικισμός αναφέρεται ως Πωκωβήτζα.

Γύρω από το χωριό υπάρχουν πλούσια δάση με οξιές και έλατα. Συγκεκριμένα το δάσος «Καρακίτσιου», με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Το δάσος «Κατσάνος», το δάσος «Καλατόρι». Υπάρχουν επίσης δάση «Βλάχας», «Κλεφτόβρυσης», «Δραμπάλας» και «Παπαρούνας-Κανάλια». Πολλές είναι και οι πηγές με τρεχούμενο νερό. Ο Κατουσιώτης ή Ανθηριώτης ποταμός, με τις πέστροφες, τις μπριάνες και τις ασπρίτσες και πλούσια ορνιθοπανίδα, πηγάζει από τη θέση Κρανιές του οικισμού Μεταμόρφωση. Στη διαδρομή του υπάρχουν νερόμυλοι.

Οι πανηγυρικές εκδηλώσεις είναι πολλές. Την 1η Ιουλίου, των Αγ. Αναργύρων, στον οικισμό Λαγκάδι, στις 17 Ιουλίου, της Αγ. Μαρίνας, στον οικισμό Κριτσάρι, στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία, ενώ μεγάλο πανηγύρι διεξάγεται στο Ανθηρό στη γιορτή της Αγ. Παρασκευής στις 26/7. Στις 6 Αυγούστου, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, διεξάγεται παραδοσιακό πανηγύρι στον ομώνυμο οικισμό. Την ημέρα αυτή γίνεται επίσης η συνάντηση των απανταχού Κατουσιωτών. Στις 8 Σεπτεμβρίου στο Γενέσιον της Θεοτόκου, πανηγυρίζει η Ιερά Μονή Κατουσίου.

 Τα ΦΕΚ ίδρυσης της Κοινότητας Μπουκοβίτσης Ν. Τρικκάλων

• ΦΕΚ 261Α – 31/08/1912

Σύσταση της κοινότητας με την απόσπαση του οικισμού Μπουκοβίτσα από το δήμο Αργιθέας και τον ορισμό του ως έδρα της κοινότητας

• ΦΕΚ 251Α – 24/07/1930

Ο οικισμός Μπουκοβίτσα της κοινότητας μετονομάζεται σε Ανθηρόν. Η κοινότητα μετονομάζεται σε κοινότητα Ανθηρού.

Κ. Ανθηρού Ν. Τρικκάλων

Η κοινότητα προήλθε από τη μετονομασία της κοινότητας Μπουκοβίτσης.

• ΦΕΚ 82Α – 13/04/1944

Η κοινότητα αποσπάται από το νομό Τρικκάλων και υπάγεται στο νομό Καρδίτσης.

 Κ. Ανθηρού Ν. Καρδίτσης

Η κοινότητα αποσπάσθηκε στο νομό Καρδίτσης από το νομό Τρικκάλων.

• 07/04/1951

Αναγνώριση του οικισμού Άγιοι Απόστολοι και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού.Αναγνώριση του οικισμού Κούκκος και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού. Αναγνώριση του οικισμού Κριτσάριον και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού. Αναγνώριση του οικισμού Λαγκάδιον και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού. Αναγνώριση του οικισμού Κατούσιον και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού. Αναγνώριση του οικισμού Σπηλιά και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού.

• ΦΕΚ 119Α – 03/07/1957

Ο οικισμός Κατούσιον της κοινότητας μετονομάζεται σε Μεταμόρφωσις

• 05/04/1981

Αναγνώριση του οικισμού Ποταμιά και προσάρτησή του στην κοινότητα Ανθηρού

• ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997

Ο οικισμός Ανθηρόν αποσπάται από την κοινότητα και ορίζεται έδρα του δήμου Αργιθέας. Ο οικισμός Λαγκάδιον αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Ποταμιά αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Κριτσάριον αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Άγιοι Απόστολοι αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Μεταμόρφωσις αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Κούκκος αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Ο οικισμός Σπηλιά αποσπάται από την κοινότητα και προσαρτάται στο δήμο Αργιθέας. Η κοινότητα καταργείται.

ΚΑΤΟΥΣΙ

Αναφέρεται στην απογραφή των Οθωμανών του 1454 ως KATOS. Το νεμόταν εξ αδιαιρέτου οι Αμπτουλλάχ και Γιουσούφ, υιοί του Αλή. Στην απογραφή καταγράφονται 37 οικογένειες εκ των οποίων αρχηγός σε 1 οικογένεια είναι 1 χήρα γυναίκα και καταγράφτηκαν και 7 άγαμοι. Είναι οικισμός της ύστερης βυζαντινής εποχής, δηλαδή προϋπήρχε της τούρκικης εισβολής στη δυτική Θεσσαλία του 1395 – 96. Το όνομα αποτελεί κυριώνυμο από το όνομα Κατούσης.

Στην πρόθεση 37 της Μονής Δουσίκου του 1530 αναφέρεται ως ΚΑΤΟΥΣΙ με 83 αφιερωτές. Ανάμεσά του αναφέρονται 3 ιερείς που δηλώνει 3 ενορίες ήτοι τουλάχιστον 150 άτομα. Αναφέρονται τα ονόματα 8 καλογραιών.

Τελευταία καταγραφή στην πρόθεση 39 της Μονής Δουσίκου του 16^ου – 17^ου αιώνος όπου αναγράφονται 10 αφιερωτές στην αρχική γραφή.

Διακύμανση του πληθυσμού από την απελευθέρωση έως σήμερα